Spor sayfalarında eskiden sıkça atıfta bulunulan bir detaydı. Surinam asıllı Hollandalı kalıbı. Peki Surinamlılar neden ve nasıl Hollanda’ya göç ettiler? Hollanda’da entegre kabul edilirler mi?
Surinam halkının Hollanda göçü, 1950 yılında imzalanan Hollanda Krallığı Sözleşmesi neticesinde başladı. Surinam ve Antiller’deki Hollanda Kolonilerine, Hollanda vatandaşlığı verilme vaadi ile. Akabinde, Surinamlılar, Hollanda içerisinde yerleşik en büyük grup haline geldiler.
Demografik yapıya ve Hollanda kolonyalist etkisinin tesirleri için biraz daha geçmişe gidelim. 1700’lerde İngilizler tarafından keşfedilen Surinam’ı sömürgeleştiren ve tarımsal ürünlerinden en fazla faydalanan ülke Hollanda oldu. İngilizler ile konu hakkında görüşen Hollanda, yaptığı anlaşma ile ülkeyi, Hollanda Krallığının bir parçası haline getirdi. Tarımsal ürünlerin hasatları ve taşınmasında ise Afrikalı Köle kolonilerini getirip bölgeye yerleştiren Hollanda, oradaki demografik yapıya da doğrusal olarak tesir etmiş oldu. Planlı ya da değil ülkenin resmi dili Hollandaca (Hint-Cermen dillerinden Felemenkçe’nin Hollanda lehçesi) haline getirilmişti. 1975’te bağımsızlığını kazanana kadar da Hollanda’nın bir parçası olmaya devam ettiler. Bağımsızlıktan sonra kısıtlı iş imkanları sebebiyle eski yöneticilerine göç ettiler.
Yazar Sandler Itjsima’nın da belirttiği gibi, Hollanda, büyük potansiyel barındıran Surinamlı yeteneklerden fazlasıyla faydalandı” (tarımından faydalandığı gibi) Dönemin futboluna bir bakış atalım. Total futbol ile herkesi hayran bırakan kupa alamayan en büyük Milli takımdı!
Dönelim demografik yapıya tekrar. Surinamda başat beş ayrı grup vardı. Köle olarak getirilen Kızılderililer, Köle olarak getirilen Afrikalılar, İngilizler tarafından Tarlalarda çalışmak üzere gelen Cavalılar (Endonezya), İngiliz sömürgesi Guyana’dan köle olarak gelen Afrolar. Devamında kaçak köleler, birçok farklı etnik göç ile, Çin-Surinam, Yahudi-Surinam gibi gruplar da eklemlendi. Gelelim konumuzun başladığı noktaya. Surinamlılar en entegre topluluk kabul edilir. Sebepleri 1- Çok iyi düzey Hollandaca 2- 70 yıl önce direkt Hollanda hedefli göç
Total futbolun etkisi, 78 Dünya kupasından sonra düşmeye başlamıştı. İşte o zaman, kilidi kırılmış sistemin, Güney Amerika yetenek havuzundan faydalanmasının zamanı gelmişti. Coşkulu Hollanda stilini, Güney Amerikalı yetenekler ile buluşturmak, müthiş bir kombinasyon yarattı.
Mazisinde bulundurduğu acı ve travmalara saygı duymakla beraber, bu inanılmaz özdeşleşme, çok farklı yetenekler ve zihinler yetiştirmiştir. W. Bogarde, “Aynı mevkide bir beyaz oyuncudan iki kat iyi olmak zorundaydık” sözleri ile ırkçılığa dikkat çekmişti. Konu hakkında Surinamlı gazeteci Humberto Tan, “Surinamlılar olmasaydı Hollanda, Total futbol sonrası akibet açısından Almanya gibi olurdu. Zayıf yumuşak ve kreatif zekadan yoksun” şeklinde konuşurken 96 yılında Hiddink yönetiminde milli takımdaki ırkçılık spekülasyonuna değindi. 95’te Kluivert, Davids, Seedorf gibi isimler, Van Gaal önderliğinde Avrupa’yı salladıktan sonra Milli takımda gereken güveni görememiş ve spekülasyonlar patlak vermişti. İddialara göre, Takım gruplara bölünmüş ayrı masalarda yemek yiyordu. Ve Hiddink gençlere bakmıyordu… Onları dolaylı olarak işaret edip tembellik ile ithamı çoğu kez gazetelere manşet oldu. Rahat Karayip kültürü ve Brezilya etkisini genlerinde barındıran bu süper yetenekler, anlaşılmak yerine tecrite maruz kalmışlardı. Laubali olarak nitelendirilen takım çeyrek finalde elendi.
Gullit, bütünleşmenin etkisini, “Oyuncular taktik ve tekniğe dikkat edilerek yetiştirilir. Bu hem Surinamlı oyunculara hem Hollandalı oyunculara fayda sağladı. Bu karışım, ilginç ve heyecan verici ekipler oluşturmaya yardımcı oldu ve bizi olduğumuz kişi yaptı.”
Bugün dünya futbolunda üst düzey bilinen ve tanınan bazı Surinam asıllı Hollandalı futbolcuları keyifle izliyor hayranlıkla takip ediyoruz. Panamaribo’da düşen uçaktaki yolcuların ailelerine yardım amaçlı 1991 Yılında oynanan maçta, Gullit-Rijkaardlı Surinam 3-1 kazanmıştır.
Dünya futbolunun güncel, Avrupa futboluna damga vurmuş genç Hollanda doğumlu Surinamlılarından bir kaçını örnek olarak sizlerle paylaşmak istedim. Karayip rahatlığı, Brezilya yoksulluk ve imkansızlığının yetenekler fışkırtması ve Hollanda koçluğunun sentezi. Entegre Surinamlılar